Iterambere ry’Ubwenge bw’Ikoranabuhanga (AI) rihindura si ikoranabuhanga gusa, ahubwo rihindura n’imiterere y’isi yacu y’umurimo. Nubwo AI izamura umusaruro w’ibikoresho n’imikorere y’amacenteri y’amakuru, tugomba no guhangana n’ingaruka zayo zijyanye n’ibidukikije.

Izo ngaruka zirimo guteza imbere uburyo bwo gukoresha ibintu butari burambye, ndetse no gukwirakwiza amakuru ayobya ashobora gusenya ubumenyi n’ibikorwa byo kurengera ibidukikije. Kugira ngo duhangane n’ibi bibazo byihutirwa, dukeneye ubufatanye buhamye mu gushyiraho imikorere irambye ya AI, twibanda ku gukoresha ingufu mu buryo buboneye, gucunga neza imyanda y’ikoranabuhanga, no gukurura umutungo mu buryo buboneye.

Ni izihe ngamba zifatika twakoresha mu mashini ya AI afite ubushobozi buhanitse, cyane cyane mu rwego rw’Inama yabereye i Paris?

• Ubutumwa bwa mbere ni ugushyigikira ukuri n’ubushinzwe. Tugomba guha agaciro inyandiko zisobanutse ku bijyanye n’imashini zacu za AI, amakuru yifashishwa mu kuzitoza, n’uburyo zifata ibyemezo. Ibi bitera umuco wo kubazwa inshingano no kongera icyizere mu baturage.
• Kwiyemeza gukurikiza amahame y’ubutabera n’uburinganire. Tugomba gushyira imbere uburenganzira bwa muntu, tukarengera uburinganire n’ubusabane mu nzego zose z’iterambere rya AI.

• Guteza imbere ubufatanye mpuzamahanga. Binyuze mu kubaka ubufatanye bufatika, dushobora gushyiraho no gushyira mu bikorwa amategeko y’isi ku mutekano n’ubutabera bwa AI, tugasangiza abandi uburyo bwiza n’umutungo kugira ngo duhangane n’ibibazo twese hamwe, kandi tunazamure umutekano w’iyi ikoranabuhanga.
• Gushyira imbere igenzura n’igerageza rikomeye. Tugomba gukora igerageza rikomeye mu bihe bitandukanye kugira ngo tumenye kandi tugabanye ibyago bishobora kubaho mbere y’uko AI ishyirwa mu bikorwa, bityo tukemeza ko ibisubizo byayo ari ibyizewe kandi bitekanye.
• Gushyira abaturage mu bikorwa. Tugomba guteza imbere ibiganiro bifunguye ku bijyanye na AI. Binyoze mu gusobanura neza ibyiza n’ibyago, no gushyira mu bikorwa ibitekerezo bitandukanye mu rugendo rwo kuyiteza imbere, dushobora kubaka icyizere no kongera ubumenyi ku bijyanye na AI.
• Gushyigikira amategeko asobanutse. Tugomba gusaba ko hashyirwaho inzego z’amategeko zisobanutse ziyobora iterambere n’imikoreshereze ya AI. Tugomba guharanira ko udushya tw’ikoranabuhanga tugira umutekano n’ubutabera, bityo tugashinga urwego rwa AI rufite inshingano kandi rurambye.                                                                                                                                                                   

[PNUE](https://www.unep.org/news-and-stories/story/ai-has-environmental-problem-heres-what-world-can-do-about)

[UNRIC](https://unric.org/en/ai-and-the-environment-risks-and-potentials/)

Cet article est également disponible en : English French Kiswahili (Kenya)